Sốt phát ban và sốt xuất huyết đều có triệu chứng ban đầu điển hình là sốt cao, tuy nhiên hai bệnh hoàn toàn khác nhau. Để phân biệt bệnh, cha mẹ cần theo dõi các triệu chứng và đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu cụ thể của bé để nhận biết bệnh cũng như tình trạng của trẻ giúp chủ động đối phó với bệnh kịp thời và hiệu quả hơn. Ngoài ra, chúng ta có thể tự tay kéo căng vùng da phát ban hoặc thực hiện xét nghiệm chẩn đoán.
Sốt phát ban là gì?
Sốt phát ban là bệnh lý đặc trưng bởi dấu hiệu sốt và nổi ban đỏ, do nhiều loại virus gây ra. Tuy nhiên, có 2 nguyên nhân thường gặp nhất gây ra sốt phát ban là virus sởi và virus gây bệnh rubella. Bệnh sốt phát ban thường gặp ở trẻ nhỏ, chủ yếu lây lan qua con đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi họng của người bệnh khi ho hoặc hắt hơi.
Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là bệnh lý nhiễm trùng cấp tính do virus Dengue gây ra. Lây truyền qua trung gian muỗi vằn, hút máu người mắc bệnh rồi truyền sang cho người lành. Bệnh thường bùng phát thành dịch vào mùa mưa, thời tiết thất thường (có tính chất lan truyền nhanh, nhiều người mắc cùng lúc, trong cùng một khu vực). Sốt xuất huyết diễn biến khá thất thường và dấu hiệu bệnh dễ nhầm lẫn với triệu chứng của các bệnh khác. Bệnh nhân nếu không được phát hiện và chẩn đoán sớm thì việc điều trị tương đối khó khăn, thậm chí có nguy cơ tử vong. Hiện nay cũng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu hay vắc-xin chủng ngừa sốt xuất huyết.
Cách phân biệt
Phân biệt về triệu chứng
Sốt xuất huyết
- Sốt cao 39-40 độ C, đột ngột và kéo dài liên tục từ 2-7 ngày, khó hạ sốt.
- Các triệu chứng đi kèm sốt là đau nhức hai bên thái dương và sau gáy, đau hai bên hốc mắc, đau nhức cơ bắp, chảy máu cam, chảy máu chân răng, nôn ra máu, kinh nguyệt bất thường…
- Xuất huyết dưới da
Sốt phát ban: Các ban trên da do sốt phát ban thường mất đi khi chúng ta dùng tay căng da chỗ có ban đỏ.
Sốt virus:
- Sốt 38-39 độ theo từng cơn
- Chảy nước mũi
- Hắt hơi
- Viêm đường hô hấp
- Mắt đỏ, chảy nước mắt
- Các hạch khu vực đầu, mặt, cổ thường sưng to…
Phân biệt về nguyên nhân
– Sốt xuất huyết: Là do virus dengue gây ra. Bệnh lây lan do muỗi vằn đốt người bệnh nhiễm virus sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. Hai loại muỗi truyền bệnh có tên khoa học là Aedes aegypti và Aedes albopictus, trong đó chủ yếu là do Aedes aegypti.
– Sốt siêu vi: Nguyên nhân gây bệnh là do nhiễm các siêu vi trùng (virus) khác nhau. Sốt siêu vi thường không nguy hiểm và có thể tự hết trong vòng 3 – 7 ngày.
– Sốt phát ban: Hầu hết do nhiễm virus, trong đó virus đường hô hấp chiếm đa số. Bao gồm: Virus sởi, virus gây bệnh rubella, adeno virus, nhóm entervirus…
Cách chăm sóc bệnh nhân của hai loại bệnh này như thế nào?
Với người bị sốt xuất huyết:
Khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết, người bệnh cần đến bệnh viện khám và làm xét nghiệm loại trừ sốt xuất huyết sớm. Khi người bệnh sốt cao trên 38,5 độ C, cần dùng thuốc hạ sốt. Nên dùng thuốc paracetamol theo chỉ định của thầy thuốc, không được dùng thuốc hạ nhiệt aspirin, analgin… vì có thể gây tác dụng phụ như xuất huyết. Người bệnh không tự ý truyền dịch. Nếu sốt cao không đỡ thì cần đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị. Với những trường hợp nhẹ có thể điều trị tại nhà theo chỉ định của bác sĩ. Với những trường hợp nặng cần nằm viện để theo dõi.
Với người bị sốt virus:
Hiện nay chưa có thuốc đặc hiệu điều trị sốt virus. Khi bị sốt trên 38,5 độ C cần cho người bệnh uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Sốt cao dễ làm cơ thể người bệnh mất nước. Nên cần cho bệnh nhân uống nhiều nước để bù mất nước. Có thể là nước lọc, nước hoa quả, nước điện giải oresol hoặc hdrit. Trong quá trình bị sốt, người bệnh không nên đến chỗ đông người để hạn chế lây lan sang cho người khác.
Với bệnh nhân sốt phát ban:
Khi phát hiện mắc bệnh cần được cách ly và chăm sóc cẩn thận. Bệnh nhân có thể uống thuốc hạ sốt khi sốt 38,5 độ C, uống nhiều nước (tốt nhất là nên uống dung dịch nước điện giải oresol) và uống thêm nước ép hoa quả.
Các phương pháp phòng bệnh
– Sốt phát ban: Một số loại sốt phát ban như sốt phát ban do sởi, sốt phát ban do rubella… Có thể phòng ngừa được bằng các tiêm phòng vaccine theo chương trình tiêm chủng mở rộng.
– Hiện sốt xuất huyết chưa có vaccine phòng bệnh. Vì vậy cách phòng bệnh tốt nhất là diệt muỗi, bọ gậy và phòng chống muỗi đốt. Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi bằng xách đậy kín tất cả các dụng chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng. Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn để diệt loăng quăng, bọ gậy. Để tránh muỗi đốt cần mặc quần áo dài tay, ngủ trong màn kể cả ban ngày…
– Phòng bệnh sốt virus bằng cách tăng cường hệ miễn dịch, đảm bảo dinh dưỡng tốt. Khi trong môi trường làm việc hoặc khu dân cư có người bị bệnh thì cần nhanh chóng cách ly, hạn chế tiếp xúc… để tránh nguy cơ lây bệnh.
Đọc thêm tại chuyên mục Đời sống
